Thời gian qua, bên cạnh các chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông thôn, ngành ngân hàng luôn đồng hành, kịp thời hỗ trợ bà con khi khó khăn do thiên tai, hoặc thiệt hại trong sản xuất nông nghiệp do thiên tai, dịch bệnh. Đồng thời, vốn ngân hàng cũng hướng đến các đối tượng chính sách, góp phần xóa đói giảm nghèo.
Gỡ khó cho nông nghiệp khi thiên tai, dịch bệnh
Thực hiện chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), những tháng đầu năm 2019, các tổ chức tín dụng (TCTD) đã có các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất, nhất là lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn.
Việc cho vay lĩnh vực lúa gạo thực hiện theo cơ chế chung tại Nghị định 55/2015/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn; Thông tư 10/2015/TT-NHNN của NHNN hướng dẫn triển khai Nghị định 55; Nghị định 116/2018/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 55 và Thông tư 25/2018/TT-NHNN sửa đổi, bổ sung Thông tư 10. Ngoài ra, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 107/2018/NĐ-CP ngày 15/8/2018 thay thế Nghị định 109/2010/NĐ-CP về kinh doanh xuất khẩu gạo. NHNN đã ban hành Công văn 7378/NHNN-TD ngày 01/10/2018 chỉ đạo các TCTD chủ động cân đối nguồn vốn để cho vay kịp thời các nhu cầu vốn của thương nhân kinh doanh, đầu tư, chế biến thóc, gạo, người sản xuất lúa; đồng thời áp dụng biện pháp cụ thể theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn của NHNN để điều tiết thị trường trong trường hợp giá thóc, gạo hàng hóa giảm quá thấp bất hợp lý.
Để kịp thời hỗ trợ tiêu thụ lúa vụ đông xuân năm 2019, ngay sau nghỉ Tết Nguyên đán, NHNN đã tổ chức Hội nghị ngành ngân hàng cho vay đẩy mạnh tiêu thụ lúa gạo vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Theo đó, NHNN đã yêu cầu tập trung nguồn vốn, giải ngân đáp ứng kịp thời và đầy đủ nhu cầu vốn của doanh nghiệp, thương nhân để thu mua thóc, gạo cho người dân; riêng các NHTM nhà nước tiên phong hạ lãi suất cho vay ngắn hạn xuống còn 6%/năm để hỗ trợ các doanh nghiệp thu mua lúa gạo. Theo Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN), đến cuối tháng 5/2019, các TCTD tại khu vực ĐBSCL đã thực hiện giải ngân khoảng 10.719 tỷ đồng cho các tổ chức, cá nhân thu mua trên 1,7 triệu tấn lúa gạo vụ đông xuân 2019, góp phần hạn chế đà giảm giá lúa gạo cho bà con nông dân.
Đến tháng 02/2019, trước tình hình dịch tả lợn châu Phi, NHNN đã yêu cầu các TCTD, NHNN chi nhánh các tỉnh đang có dịch nắm sát tình hình cho vay đối với ngành chăn nuôi lợn trên địa bàn và dư nợ bị thiệt hại để kịp thời thực hiện giải pháp tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ người dân như cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn giảm lãi vay, tham mưu cho UBND các tỉnh, thành phố các biện pháp xử lý nợ vay theo quy định tại Nghị định 55, 116 của Chính phủ. Đến nay, tổng số nợ được hỗ trợ khoảng hơn 200 tỷ đồng, cho vay mới khôi phục sản xuất kinh doanh khoảng hơn 144 tỷ đồng.
Đối với hiện tượng cây tiêu chết, cung vượt cầu, giá giảm mạnh khiến cho người trồng tiêu gặp khó khăn trong thời gian gần đây, NHNN đã có văn bản chỉ đạo các TCTD chủ động có giải pháp tháo gỡ khó khăn đối với các hộ dân trồng tiêu theo quy định. NHNN cũng chủ động làm việc với UBND tỉnh Gia Lai và Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Gia Lai về các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho người trồng tiêu. Theo báo cáo của Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN), các TCTD xem xét, áp dụng các biện pháp hỗ trợ cho trên 6.450 khách hàng (cơ cấu lại nợ 337 tỷ đồng; điều chỉnh giảm lãi suất 706 tỷ đồng; cho vay mới khôi phục sản xuất kinh doanh 845,6 tỷ đồng; cho vay chuyển đổi cây trồng 118 tỷ đồng; đề nghị khoanh nợ khoản vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) đạt 107 triệu đồng.
Hiện nay, NHNN đang tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành và chỉ đạo các TCTD đẩy mạnh triển khai một số chương trình tín dụng như: Cho vay hỗ trợ giảm tổn thất trong nông nghiệp theo Quyết định 68/2013/QĐ-TTg, cho vay khuyến khích phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch theo Nghị quyết số 30/NQ-CP, cho vay phát triển thủy sản theo Nghị định 67/2014/NĐ-CP của Chính phủ; chương trình cho vay nhà ở xã hội theo Nghị quyết 100/2015/NQ-CP; các chương trình tín dụng tại NHCSXH...
Đối với chương trình cho vay khuyến khích phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch theo Nghị quyết 30/NQ-CP ngày 07/3/2017 của Chính phủ, NHNN cũng phối hợp các Bộ, ngành tháo gỡ khó khăn trong quá trình triển khai. Thực tế, việc triển khai chương trình còn gặp một số khó khăn như: Số lượng các doanh nghiệp được cấp giấy chứng nhận doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, khu, vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao còn hạn chế; Các tiêu chí xác định dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch chưa rõ ràng, không phù hợp, gây khó khăn cho ngân hàng xác định đối tượng thụ hưởng chính sách; Các doanh nghiệp chưa có nguồn lực tài chính tốt, chưa thực sự sẵn sàng tham gia sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao một cách bài bản, chưa có phương án sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao hiệu quả và phương án trả nợ vay chưa khả thi, thị trường tiêu thụ không ổn định. Ngoài ra, việc triển khai cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu tài sản trên đất nông nghiệp tại các địa phương (theo Thông tư 33/2017/TT-BTNMT ngày 29/9/2017 của Bộ Tài nguyên và Môi trường) để người dân làm thủ tục đăng ký giao dịch bảo đảm vay vốn ngân hàng còn chậm.
Với những nỗ lực của ngành ngân hàng, tín dụng đối với lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn đến cuối tháng 4/2019 đã tăng khoảng 5% so với cuối năm 2018, chiếm tỷ trọng khoảng 25% tổng dư nợ đối với nền kinh tế (cùng kỳ năm 2018 tăng 5,8%, tỷ trọng 20,85%).
Vốn ngân hàng góp phần xóa đói, giảm nghèo
Đối với cho vay các đối tượng chính sách, bên cạnh đẩy mạnh cho vay tín dụng thương mại, NHCSXH tiếp tục triển khai các chương trình tín dụng chính sách ưu đãi đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách theo kế hoạch tăng trưởng tín dụng được giao từ đầu năm là 8%. Dư nợ cho vay các chương trình tín dụng chính sách đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách tại NHCSXH đạt hơn 195 nghìn tỷ đồng với gần 6,7 triệu hộ còn dư nợ. Các chương trình này đã góp phần vào công cuộc xóa đói giảm nghèo tại Việt Nam.
Ngày 22/2/2019, Thống đốc NHNN kiêm Chủ tịch HĐQT NHCSXH ký ban hành Quyết định số 12/QĐ-HĐQT về việc nâng mức cho vay và thời hạn cho vay tối đa đối với hộ nghèo đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ sản xuất, kinh doanh.
Theo đó, kể từ ngày 01/3/2019, NHCSXH nâng mức cho vay tối đa đối với hộ nghèo từ 50 triệu đồng/hộ lên 100 triệu đồng/hộ không phải bảo đảm tiền vay. Đồng thời, nâng thời hạn cho vay tối đa lên 120 tháng, phù hợp với quá trình sinh trưởng và phát triển của các đối tượng đầu tư dài hạn... Các chương trình cho vay có quy định áp dụng mức cho vay tối đa như hộ nghèo (chương trình cho vay hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, cho vay phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số và miền núi theo quy định tại Quyết định số 2085/QĐ-TTg ngày 31/10/2016) theo đó cũng được nâng mức cho vay lên tối đa 100 triệu đồng. Từ khi áp dụng mức vay mới (1/3/2019) đến cuối tháng 5/2019, doanh số cho vay hộ nghèo đạt 4.016 tỷ đồng (doanh số cho vay đối với món vay trên 50 triệu đồng đạt 666 tỷ đồng), doanh số cho vay hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, hộ dân tộc thiểu số đạt 10.937 tỷ đồng (trong đó, doanh số cho vay đối với món vay trên 50 triệu đồng đạt 1.290 tỷ đồng).
Tiếp tục mở rộng tín dụng hiệu quả
Để triển khai có hiệu quả Nghị quyết 01/NQ-CP ngày 01/01/2019 và Chỉ thị 09/CT-TTg ngày 01/4/2019 về các giải pháp tập trung tháo gỡ cho sản xuất kinh doanh, bảo đảm mục tiêu tăng trưởng 6 tháng và cả năm 2019 của Chính phủ, 6 tháng cuối năm 2019, NHNN sẽ tiếp tục điều hành tín dụng nhằm kiểm soát quy mô tín dụng phù hợp với chỉ tiêu định hướng đi đôi với nâng cao chất lượng, mở rộng tín dụng tập trung vào lĩnh vực ưu tiên, lĩnh vực sản xuất kinh doanh, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế theo mục tiêu Chính phủ đề ra. Kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro.
Bên cạnh đó, NHNN tiếp tục chỉ đạo các TCTD triển khai các chương trình tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đối với các ngành, lĩnh vực như: nông nghiệp nông thôn, DNNVV, các chương trình mục tiêu quốc gia và tín dụng xanh, chương trình cho vay hỗ trợ nhà ở xã hội… Kịp thời phối hợp các Bộ, ngành liên quan xử lý khó khăn, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện.
Quyết liệt triển khai Kế hoạch hành động số 1178/QĐ-NHNN ngày 31/5/2019 của ngành ngân hàng triển khai Chỉ thị 12/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ nhằm hạn chế tín dụng đen, trong đó chú trọng khuyến khích các TCTD phát triển các sản phẩm tín dụng tiêu dùng lành mạnh, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của người dân, đặc biệt là các đối tượng thu nhập thấp, công nhân lao động, người dân ở vùng sâu vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; đơn giản hóa thủ tục, tăng khả năng tiếp cận vốn của người dân; Tiếp tục làm việc, phối hợp chặt chẽ với các tổ chức chính trị - xã hội, Bộ Công an (đơn vị đầu mối xử lý về tín dụng đen) và các Bộ, ngành, địa phương triển khai các giải pháp cụ thể để đẩy mạnh tín dụng phục vụ sản xuất và tiêu dùng của người dân, góp phần cùng các Bộ, ngành, địa phương liên quan đấu tranh đẩy lùi tín dụng đen.
Ngành ngân hàng cũng tiếp tục tăng cường phối hợp với các địa phương đẩy mạnh chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp tạo điều kiện thuận lợi trong việc tiếp cận vốn của người dân, doanh nghiệp; chỉ đạo các TCTD bám sát tình hình sản xuất kinh doanh của khách hàng, kịp thời thực hiện các giải pháp hỗ trợ khách hàng vượt qua khó khăn, ổn định và khôi phục sản xuất (miễn giảm lãi vay, xem xét cơ cấu lại thời hạn trả nợ, tăng hạn mức cho vay mới), đặc biệt là diễn biến dịch tả lợn Châu Phi; Tiếp tục chỉ đạo NHCSXH thực hiện các chương trình tín dụng đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách, đặc biệt là rà soát lại các chính sách để đề xuất đẩy mạnh cho vay tiêu dùng đối với hộ nghèo và các đối tượng chính sách nhằm bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống cho người dân.
Theo Thời báo Ngân hàng
